Przy Via del Pozzetto, w Rzymie, pod numerem 113 znajduje się tablica poświęcona Adamowi Mickiewiczowi (1798-1855) z napisem: „Adam Mickiewicz poeta wielkiej sław w tym domu tworzył dla walk o niepodległość Włoch oddział dzielnych Polaków w 1848 roku. Senat i Lud Rzymski 29 marca 1877”. Z jaką historią łączy się ten napis i co wiąże naszego narodowego wieszcza z wiecznym miastem?
Tablica poświęcona Adamowi Mickiewiczowi, via del Pozzetto 113
Mickiewicz był w Rzymie dwa razy. Pierwszy raz (razem z innym polskim poetą Antonim Odyńcem) w latach 1829 – 1831. Drugi pobyt wieszcza w wiecznym mieście odbył się w 1848 r. i miał charakter polityczny.
1848 r. to czas burzliwy w Europie i moment rozbudzenia się ruchów narodowowyzwoleńczych w wielu krajach. Te oddolne ruchy nazwane zostały Wiosną Ludów.
Mickiewicz był zaangażowany w sprawy narodowościowe i leżało mu na sercu wyzwolenie Polski spod władzy zaborców, dlatego w 1848 r. wyruszył do Rzymu, aby utworzyć tam Legion Polski i w ten sposób angażując się w wyzwolenie Włoch, stawić opór Austriakom i przyczynić się do oswobodzenia również naszego kraju.
W swoim dążeniu Mickiewicz napotkał jednak trudności. Z jednej strony działanie chciały Mickiewiczowi uniemożliwić polskie organizacje katolickie funkcjonujące we Włoszech, z drugiej – poety nie chciał poprzeć generał Władysław Zamoyski, który sam starał się utworzyć własny oddział walczący.
W końcu Mickiewiczowi udało się skompletować oddział liczący mniej więcej 500 osób, pośród którego znajdowała się młodzież polska z emigracji we Francji. Legion Polski nazwany później „Legionem Mickiewicza” zawiązał się 29 marca 1848 roku, w mieszkaniu naszego wieszcza przy via del Pozzetto (wg dzisiejszej numeracji 113). Jego cele i pogram poeta wyłożył w tekście „Skład zasad”.
Oddział ruszył do walk, jednak to nie jego działania zbrojne okazały się najważniejsze. Najistotniejszy okazał się sam fakt zmobilizowania Polaków do walki i pokazania swojej aktywności, a nie bierności, na rzecz wyzwolenia Polski spod władz zaborców. Giuseppe Mazzini, włoski prawnik i bojownik o wolność, mówił tak: „Gdyby z Legionu nie pozostało nic prócz symbolu politycznego, wystarczyłoby to do jego sławy.”
Płyta pamiątkow na Via del Pozzetto dedykowana Adamowi Mickiewiczowi została odsłonięta w 1877 r. Wieńczy ją płaskorzeźbiony portret poety otoczony wieńcem laurowym autorstwa polskiego rzeźbiarza Wiktora Brodzkiego. Drugi wizerunek Mickiewicza – jego popiersie – znajduje się na Kapitolu w „Protomotece”, czyli sali dekorowanej popiersiami słynnych osób, gdzie został umieszczony również w 1877 roku.
W. Brodzki, Popiersie Adama Mickiewicza, Kapitol, “Piccola Protomoteca”
Powyższe ślady są pamiątką po działalności Adama Mickiewicza i jego obecności w Rzymie, lecz także upamiętniają wielobarwne dzieje naszego kraju i jego zmagania w walce o odzyskanie niepodległości.
Wpis jest częścią projektu „POLONIKA – ślady Polaków za granicą”, który odkrywa miejsca na świecie, w których w szczególny sposób zaznaczyła się obecność Polaków.
Żródła: https://poloniki.pl/2015/04/22/marzec-2015-rzym-poloniki/ https://culture.pl/pl/tworca/adam-mickiewicz https://rzym.msz.gov.pl/pl/c/MOBILE/polonia/polonika/