Afryka i sztuka nubijska mogą wydawać się dla wielu tematem odległym. Pierwsze skojarzenia raczej nie łączą się z zabytkami dotyczącymi religii chrześcijańskiej. Jednak dzięki pracy i pasji jednego ze słynnych polskich naukowców ogromna kolekcja dzieł chrześcijańskich z tamtych terenów została uratowana i udostępniona do oglądania po dzień dzisiejszy.
Profesor Kazimierz Michałowski (1901-2000) – był archeologiem, egiptologiem, członkiem Polskiej Akademii Nauk i profesorem zwyczajnym na Uniwersytecie Warszawskim. Jednym z jego największych osiągnięć było odkrycie ruin kościoła katedralnego z VIII w. w sudańskiej wiosce Faras.
W latach 60. UNESCO, czyli organizacja specjalizująca się w dziedzinie kultury, sztuki i nauki, ogłosiła akcję ratowania zabytków starożytnej Nubii, czyli krainie historycznej w północno-wschodniej Afryce. Groziło im zalanie wodami tworzonego sztucznego jeziora Nasera. Polski zespół na czele z profesorem odpowiedział na apel, angażując się w prowadzenie badań przez kilka lat.
Odkrycia dokonane przez archeologów były niezwykłe. Odnaleziono wczesnochrześcijańską bazylikę z ponad 120 malowidłami ściennymi oraz obrazy przedstawiają sceny biblijne, m.in. narodziny Chrystusa czy Golgotę. Oprócz tego odkryto listę biskupów z Faras oraz naczynia ceramiczne. Najstarsze malowidła pochodzą z VIII wieku i prawdopodobnie zostały stworzone przez egipskich koptyjskich mnichów. Kampania numibijska była największą sensacją i dokonaniem wśród archeologów. Doprowadziła ona nawet do rozwoju nowej gałęzi nauki – nubiologii, a profesor Michałowski został jej opiekunem.
Dzięki polskim archeologom każdy z nas może odbyć historyczną podróż, gdyż 67 malowideł trafiło do Polski. W Muzeum Narodowym w Warszawie od 2014 roku można zwiedzać Galerię Faras im. Profesora Kazimierza Michałowskiego. Co ciekawe, jest to jedyna taka galeria w Europie! Dzieła udostępnione są również tym, którzy nie mają możliwości odwiedzenia Muzeum. Na stronie faras3d.pl można obejrzeć całą wystawę w technice 3D. Zaprezentowane są tam zdjęcia z wykopalisk oraz rekonstrukcje odkrytych fragmentów katedry. Tym samym każdy ma możliwość przekonać się, że odkrycia profesora Michałowskiego przyczyniły się do lepszego poznania religii chrześcijańskiej na terenach Afryki.
Wpis jest częścią projektu „POLONIKA – ślady Polaków za granicą”, który odkrywa miejsca na świecie, w których w szczególny sposób zaznaczyła się obecność Polaków.
Źródła:
http://www.unesco.pl/kultura/dziedzictwo-kulturowe/dziedzictwo-materialne/akcje-ratowania-zabytkow/ http://www.pcma.uw.edu.pl/pl/wydarzenia/niepodpiete/stulecie-urodzin-k-michalowskiego/ http://www.mnw.art.pl/kolekcje/galer/galeria-faras/