Wielkie zasługi dla wolności polskiego narodu miał także znany głównie ze swojej twórczości muzycznej Ignacy Jan Paderewski, który nazywany był podwójnym bohaterem: sztuki i ojczyzny.
Ten bohater niepodległościowy swoje dziecięce lata spędził na Kresach. Urodził się w 6 listopada 1860 roku w Kuryłówce na Podolu. Jego ojciec, herbu Jelita, był niezbyt zamożnym szlachcicem wywodzącym się z podlaskiej miejscowości Paderewo. Przyszły kompozytor bardzo wcześnie stracił matkę, która zmarła zaledwie kilka miesięcy po jego narodzinach, a jego ojciec został aresztowany pod zarzutem pomocy powstańcom styczniowym. Ignacy Jan Paderewski korzystał z edukacji domowej, a po tym jak ojciec dostrzegł jego talent został posłany do Warszawy na naukę kompozycji i gry na fortepianie. Jednym z jego nauczycieli historii był weteran powstania listopadowego Michał Bobiński – były kapitan polskiego wojska. Paderewski podkreślił później, że to on przekazał mu szeroką wiedzę historyczną i głęboko zakorzenił w nim uczucia patriotyczne.
3 marca 1888 roku, po swoim europejskim debiucie w paryskiej Sali Erarda został okrzyknięty „lwem Paryża”, a nawet „drugim Chopinem”. Swoją dalsza międzynarodową karierę rozwijał w wieku 31 lat, po przeprowadzce do Ameryki. Grywał tam koncerty na salach uznawanych za najbardziej prestiżowe, takich jak Carnegie Hall w Nowym Jorku. W jego koncertach towarzyszyła mu także nowojorska orkiestra symfoniczna. W sumie jego amerykańskie tournée zakończyło się 32 koncertami, około 200 tys. gronem słuchaczy i dochodem rzędu 100 tys. dolarów. U szczytu kariery koncertował we wszystkich krajach europejskich, Rosji, Australii, Nowej Zelandii, a także w obu Amerykach.
Paderewski dzięki swojej sławie i statusie poważanego pianisty, szybko wkroczył w świat polityki. Swoją miłość do ojczyzny i wielkie nadzieje na odzyskanie suwerenności wyraził w odezwie do Polonii amerykańskiej, w której napisał:
Myśl o Polsce wielkiej i silnej, wolnej i niepodległej była i jest treścią mego istnienia, urzeczywistnienie jej było i jest jedynym celem mego życia.
Wybuch I wojny światowej sprawił, że Paderewski skupił się przede wszystkim na działalności politycznej i niepodległościowej. Swoje rozliczne kontakty i przyjacielskie stosunki z ówczesnym prezydentem Stanów Zjednoczonych Thomasem Woodrowem Wilsonem, wykorzystał do zainteresowania tamtejszej administracji sprawą polską. Dzięki jego staraniom 8 stycznia 1918 roku prezydent Wilson podkreślił, że niepodległość Polski jest jednym z warunków na utrzymanie pokoju w Europie. Słynny kompozytor kierował rozliczne apele, zwłaszcza do Polonii amerykańskiej, o utworzenie polskiej armii mającej walczyć po stronie aliantów. Zaangażował się ponadto w utworzenie Polskiego Białego Krzyża, którym na początku działalności kierowała jego żona.
Ignacy Jan Paderewski powrócił do Polski w 1918 roku i był jej premierem w okresie od stycznia do grudnia 1919 roku. Według historyka Ireneusza Wywiała, Paderewski powiedział kiedyś słowa: Nieszczęściem odrodzonej Polski było to, że u kolebki jej narodzin stało dwóch wariatów, Piłsudski i Dmowski.
Później sam Paderewski stał się mediatorem, dzięki któremu między Józefem Piłsudskim i Romanem Dmowskim doszło do pojednania. Było to w czasie, gdy na dobre tworzyła się niepodległa Polska. Z kolei II wojna światowa wpłynęła na jego decyzję o powrocie do Stanów Zjednoczonych. Tam nadal działał na rzecz polskiej polityki. Zmarł na zapalenie płuc 29 czerwca 1941 roku w Nowym Jorku. Pochowano go, z wielkimi honorami, na Narodowym Cmentarzu w Arlington, z którego jego ciało mogło zostać przewiezione do Polski dopiero po 1989 roku. Został odznaczony m.in. Wielką Wstęgą Orderu Orła Białego, Wielką Wstęgą Orderu Polonia Restituta i pośmiertnie Krzyżem Orderu Wojennego Virtuti Militari.
Źródła: Ignacy Jan Paderewski – polityk i wirtuoz, [odczyt: 24.10.2018], PolskieRadio.pl 75 lat temu zmarł Ignacy Jan Paderewski – pianista i mąż stanu, aktualizacja: 14.07.2016, [odczyt: 24.10.2018], DZIEJE.pl
Wpis jest częścią cyklu „Bohaterowie Niepodległości”