Józef Gosławski i nowoczesny obraz Baku

Józef Gosławski – polski architekt, przez większą część życia czynny w Baku (Azerbejdżan).

Studiował w Petersburgu w Instytucie Inżynierii Cywilnej. Niedługo po ukończeniu studiów zamieszkał w Baku, gdzie objął nadzór nad budową Soboru Aleksandra Newskiego, największego kościoła na Kaukazie. Miał wykonać rysunki według szkiców projektanta budynku – R.R.Marfelda, następnie rozpisać wszystkie materiały i wykonać kosztorysy. Ze względu na ogromny wkład pracy w powstanie soboru, Gosławskiego uznaje się za współtwórcę tej budowli (sobór został niestety zburzony w czasach komunizmu). Był to początek sukcesów młodego architekta.

W roku 1892 Gosławski objął stanowisko architekta miejskiego Baku. Miasto przeżywało wtedy okres rozwoju, związanego z eksploatacją złóż naftowych. Był to również czas boomu budowlanego. W szybkim tempie miasto zaczęło się rozwijać pod kątem architektonicznym, do czego przyczynił się Gosławski oraz dwóch polskich architektów: Józef Płoszka i Kazimierz Skórewicz. Architekt zaprojektował wszystkie najważniejsze budowle publiczne Baku, w tym m. in.  budynek bakijskiej Rady Miejskiej. Gosławski pracował również na zlecenie jednego z największych przedsiębiorców Baku – Tagijeva. Wykonał dla niego szereg budowli, w tym pałace i domy handlowe, które pełnią dziś funkcje budynków użyteczności publicznej (np. Muzeum Narodowe Azerbejdżanu).

W ciągu krótkiego okresu, siedmiu lat, od 1893 do 1900 roku, Józef Gosławski zaprojektował i wzniósł 12 fundamentalnych dla Baku budowli, które ukształtowały obraz miasta z początku XX wieku.

Architekt zmarł na gruźlicę, w wieku zaledwie 40 lat. Został pochowany na bakijskim cmentarzu. Niestety miejsce jego pochówku nie jest obecnie znane, gdyż cmentarz został zniszczony.

Następcą Gosławskiego został jego bliski współpracownik, kolejny znakomity architekt, również Polak, Kazimierz Skórewicz.

Wpis jest częścią projektu „POLONIKA – ślady Polaków za granicą”, który odkrywa miejsca na świecie, w których w szczególny sposób zaznaczyła się obecność Polaków.

Źródła:

http://www.polonia-baku.org/pl/goslawski.phtml

https://polscyarchitekci.wordpress.com/galeria-jozef-goslawski-baku/

https://pl.wikipedia.org/wiki/Pa%C5%82ac_Ta%C4%9F%C4%B1yeva_w_Baku

https://baku.msz.gov.pl/pl/wspolpraca_