Karol Shayer – polski architekt w Libanie

Karol Shayer w Polsce znany ze swojej działalności na Śląsku, zasłużył się również daleko poza granicami naszego kraju, los pokierował go bowiem do Libanu.

Był absolwentem Wydziału Architektonicznego Politechniki Lwowskiej. Już rok po studiach  podjął pracę w Wydziale Budowlanym Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach. Zaprojektował wiele budynków, w tym grupę gmachów szkolnych. Szczególnie zasłynął jako architekt modernistycznej siedziby Muzeum Śląskiego w Katowicach (gmach został rozebrany przez nazistów, jako przejaw sztuki zdegenerowanej).

Karol Schayer, Dar Al Sayad, Bejrut, Liban, 1954, archiwum George’a Arbida

W 1946 r. Shayer wyjechał do Libanu i zamieszkał w Bejrucie. Tam w latach 50. i 60. zaprojektował wiele budynków (około 140), nadając miastu modernistyczny charakter. Stał się jedną z najważniejszych postaci tamtejszego środowiska architektów. Współpracował m.in. z takimi postaciami jak Bahij Khoury Makdisi i Wassek Adib.

Tak o działalności architekta w Libanie wypowiedział się badacz jego twórczości – dr Georg Arbid: „W Bejrucie Shayer nie działał sam. Miał wielu partnerów, uczniów, asystentów. Byli pomocni i razem działali naprawdę sprawnie. Dlatego też architektura, którą tworzyli była jednolita i rozpoznawalna. Działali z wielkim rozmachem. Wprowadzili mnóstwo nowych materiałów, innowacyjnej techniki, więcej otwartej przestrzeni  i światła i ciekawe rozwiązania „wpisane w klimat”. (…) Również miał szczęście, że trafił do Bejrutu wtedy, kiedy trafił. Tuż po odzyskaniu niepodległości (1943) było to pole doświadczalne dla architektów.” Projekty tworzone w Bejrucie przez Schayera z jednej strony nawiązywały do nowoczesnej architektury i do tzw. stylu międzynarodowego, z drugiej zaś wpisywały się w lokalny kontekst i klimatyczne uwarunkowania.

W 1970 r. architekt wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie w roku kolejnym zmarł. Zgodnie z jego ostatnią wolą, został pochowany na polskim cmentarzu w Bejrucie (w miejscu gdzie pochowana była również Hanka Ordonówna, o której wspominaliśmy w poprzednim artykule).

Wpis jest częścią projektu „POLONIKA – ślady Polaków za granicą”, który odkrywa miejsca na świecie, w których w szczególny sposób zaznaczyła się obecność Polaków.

Źródła:

http://schayer.blox.pl/html/

http://www.bryla.pl/bryla/

https://bejrut.msz.gov.pl/pl/aktualnosci/

https://www.youtube.com/watch

https://www.tvp.info/1406188/informacje