Krzysztof Arciszewski – mistrz artylerii i zdobywca Brazylii

Krzysztof Arciszewski jako generał artylerii brał udział w holenderskiej próbie podboju Brazylii. Powodem jego wyjazdu z Polski było wygnanie w 1623 r. za zabójstwo. Dotarł do Holandii, gdzie wykształcił się w zakresie artylerii. Przez kolejnych kilka lat brał udział w wojnie trzydziestoletniej, walcząc po różnych stronach konfliktu.

     

Kolejno Arciszewski wyjechał do Francji, gdzie w dalszym ciągu kształcił się w zakresie artylerii, pełnił  też funkcję wysłannika hetmana na dworze francuskim, a także wziął udział w zdobywaniu twierdzy La Rochelle, stając w szeregach oddziałów kardynała Richelieu.

Następnie wziął udział w holenderskiej wyprawie do Brazylii przeciwko Hiszpanom i Portugalczykom. Był autorem podboju stolicy Pernambuco – Olindy. Zdobył sławę podbijając kilka twierdz i w 1637 r. został mianowany wicegubernatorem holenderskiej Brazylii.

Swój pobyt w tym kraju opisał w pamiętniku.

Ze względu na konflikt z hrabią Maurycym de Nassau-Siegenem powrócił do Holandii, a następnie, w 1646 r., do Polski, gdzie objął pozycję dowódcy artylerii konnej. Brał też udział w zwalczaniu powstania Chmielnickiego. Następnie zrezygnował ze służby.

Arciszewski był też pasjonatem etnografii, jego opisy plemion indiańskich z Pernambuco zdobyły spory rozgłos w Holandii. Zbierał wiadomości na temat plemienia Tupi. Wykonywał też prace kartograficzne. Do polskiej kartografii wprowadził graficzne zapisywanie głębokości jezior i mórz. Interesował się wieloma sprawami. Był erudytą. Chętnie zabierał głos między innymi w kwestiach teologicznych. Co ciekawe Arciszewski próbował również swoich sił w nurkowaniu. Prawdopodobnie był pierwszym człowiekiem, który przez kilka godzin nurkował w morzu.

Pozostawił po sobie również rozprawę medyczną, wiersze, a nawet portrety.

       

Krzysztof Arciszewski

 

Wpis jest częścią projektu „POLONIKA – ślady Polaków za granicą”, który odkrywa miejsca na świecie, w których w szczególny sposób zaznaczyła się obecność Polaków.

Zródła:

https://histmag.org/krzysztof-arciszewski-Zywot-czlowieka-niepoczciwego-czyli-konkwistador-po-polsku-14442/3

http://www.filmpolski.pl/fp/index.php?film=4220481

https://natemat.pl/107867,bardziej-znani-i-cenieni-za-granica-niz-w-polsce-poznajcie-biografie-zasluzonych-polakow

https://sladamipolakow.wordpress.com/tag/krzysztof-arciszewski/

https://kurierhistoryczny.pl/artykul/krzysztof-arciszewski-polski-awanturnik-w-ameryce-poludniowej,403

https://histmag.org/Krzysztof-Arciszewski-na-podboj-Brazylii-18084