10 grudnia 1924 r. Władysław Stanisław Reymont otrzymuje Literacką Nagrodę Nobla

Młodość i zainteresowania

Władysław Stanisław Reymont urodził się w 1867 r. w Kobielach Wielkich. Był synem organisty i zubożałej szlachcianki, często podkreślał swoje szlacheckie korzenie. Równie często zmieniał szkoły, zawody, wiele podróżował. Dopiero w wieku około trzydziestu kilku lat zaczął utrzymywać się z pisarstwa. Tak zwykł mawiać o swoim zawodzie: „Innego życia nad w literaturze – nie rozumiem, czuję, że nie mógłbym inaczej żyć (…). Nie przez ambicję, łaknąc sławy itp., zostałem pisarzem z potrzeby i z musu, z bólu, nienawiści i miłości. Muszę nim pozostać do końca, choćbym ani jednego czytelnika nie miał”.

Nobel z 10 grudnia 1924 r.

Reymont otrzymał Nagrodę Nobla jako drugi Polak, niemalże 20 lat po Henryku Sienkiewiczu. Uzasadnienie szwedzkiej kapituły jest przejrzyste: „za wybitny epos narodowy, powieść Chłopi”.

Władysław Stanisław Reymont otrzymał więc Nagrodę Nobla za konkretne dzieło, w przeciwieństwie do pierwszego polskiego noblisty – Henryka Sienkiewicza, którego nagrodzono za całokształt twórczości. Reymonta nagrodzono za czterotomowy tom „Chłopi”. Co ciekawe, polskiej krytyce literackiej to dzieło nie przypadło do gustu. Dopiero po wielokrotnych, pozytywnych opiniach słanych zza granicy, Polacy zmienili zdanie o „Chłopach”.

Reymont a nie Żeromski

Wielu do dziś kłóci się o to, kto w 1924 r. powinien był dostać Nobla. Kontrkandydatem był wówczas Stefan Żeromski. Wielu nadal sądzi, że Żeromski uważany za granicą za świetnego pisarza, nie dostał nagrody Nobla przez zawarty w powieści „Wiatr od morza” antygermanizm. Dziś wiadomo już, że szwedzkiej kapitule nie odpowiadał przede wszystkim „ciężki” styl autora oraz pesymizm zawarty w jego twórczości.

Cechy pisarstwa Reymonta

Zagraniczni krytycy porównują go z Homerem. Stary Boryna miał mieć podobny posłuch co achajski książę. „Chłopi” Reymonta są napisane w sposób bardzo sensualny: niektórzy mawiają, że „pisał on wszystkimi zmysłami”. Pisarz potrafił też przedstawić w naturalistyczny sposób zarówno najdrobniejszy szczegół stroju bohatera, jak i przekrój całego społeczeństwa.

 

Chłopi pośród innych jego dzieł

Reymont pisał przede wszystkim powieści. Najbardziej znana oprócz „Chłopów” jest „Ziemia obiecana”, dzięki adaptacji filmowej Andrzeja Wajdy, w której pisarz porównał Łódź, miasto przemysłowe, do „monstrum niszczącego ludzi”. Niewielu słyszało o jego reportażu („Pielgrzymka do Jasnej Góry”), czy nowelach („Z ziemi chełmskiej. Wrażenia i notatki”, „Legenda”) oraz o tym, że przez kilka miesiący odbywał nowicjat u częstochowskich Paulinów.

W tym roku, bo 11listopada 2018 r. Władysław Żeromski został odznaczony Orderem Orła Białego. Sam do końca swego życia należał do Kapituły Orderu Odrodzenia Polski. Nobla dostał niemalże pośmiertnie: cieszył się nim tylko rok i sam, z powodu choroby nie mógł go odebrać. Zmarł bowiem 5 grudnia 1925 r. w Warszawie. Pisarz został pochowany na Powązkach, ale jego serce znajduje się w filarze kościoła Świętego Krzyża w polskiej stolicy.

 

Źródła: https://ksiazki.wp.pl/nie-tylko-chlopi-zycie-i-tworczosc-wladyslawa-reymonta-6145578716301441g/12 http://www.papierowemysli.pl/news/newsReadFull/599 https://pl.wikipedia.org/wiki/W%C5%82adys%C5%82aw_Reymont https://chlopi.klp.pl/a-7692.html http://mysl-polska.pl/node/257 http://niedziela.pl/artykul/75596/nd/W-80-rocznice-Literackiej-Nagrody-Nobla