Henryk Sienkiewicz, pseudonim „Litwos”, urodził się na Podlasiu w rodzinie drobnomieszczańskiej, która po stracie majątku przeniosła się do Warszawy. W szkole interesował się literaturą i historią. Mawiał: „uczono mnie Śpiewów historycznych Niemcewicza. Od dzieciństwa pisałem wiersze i utwory prozą, ale właściwie mówiąc, jako dziecko nie marzyłem o zawodzie wyłącznie pisarskim”.
Herbu „Oszyk”
Podobno pytany o heraldykę znał się na niej jak nikt. Tak wspominał go Aleksander Świętochowski: Pamiętam tylko, że idąc raz z nim przez ulicę, zdumiałem się nad jego biegłością w rozpoznawaniu herbów na arystokratycznych gmachach i karetach oraz nad znacznym zasobem wiedzy z historii rodzin szlacheckich.
Zainteresowanie Sienkiewicza heraldyką wiązało się być może z tym, że jego ród posługiwał się herbem Oszyk, który został nadany Sienkiewiczom przez króla Stanisława Augusta w 1775 roku. Przodek Henryka Sienkiewicza – Piotr Sienkiewicz, otrzymał herb za zasługi oddane Koronie. Co ciekawe, w latach 90-tych Henryk Sienkiewicz używał pieczęci z herbem w korespondencji.
Mistrz krótkiej formy
O Henryku Sienkiewiczu mówi się najczęściej w kontekście jego noweli. Uważany za mistrza krótkich form, czyli opowiadań. Co ciekawe, sam uważał je jedynie za „wprawki” pisarskie. Podobnie jak dla innych pisarzy wprawkami była dla niego też praca publicysty, czy notatki własne w formie dziennika.
Cechy charakterystyczne pisarstwa Sienkiewicza
Najbardziej charakterystyczną cechą pisarstwa Sienkiewicza jest przede wszystkim genialne i szczegółowe postaciowanie, czyli mówiąc inaczej opis i wykreowanie bohatera. Pisarz wystylizował postać za pomocą cech charakteru, tembru głosu, dowcipu, zachowania, wyglądu oraz dodawał do tego jakąś powtarzalną cechę np. śmieszny tik.
O współczesności
Niewielu wie, że Sienkiewicz, jako mistrz pisarstwa historycznego, próbował i pisał książki dotyczące czasów jemu współczesnych. Pierwszą próbką była nowelka „Hania”. Sienkiewicz napisał także „Rodzinę Połanieckich”, która niezbyt dobrze przyjęta przez ówczesną krytykę literacką – została wyróżniona przez zagranicznych pisarzy, w tym Lwa Tołstoja. Najlepszą jednak książką o współczesności jest „Bez dogmatu”. Diagnozuje ona pokolenie przełomu XIX/XX wieku, tak zwane pokolenie nerwowców: samolubnych, niepracowitych a skupionych na własnych przeżyciach wewnętrznych.
Nobel 1905 r.
Sienkiewicz został nagrodzony za „wybitne osiągnięcia w dziedzinie eposu i „rzadko spotykany geniusz, który wcielił w siebie ducha narodu”. Nagrodę otrzymał więc za całokształt, albo i styl swoich wielkich powieści historycznych. Jednak to, że wyróżniono Sienkiewicza jest związane z jego ówczesną ogromną światową popularnością. Rozgłos przyniosło mu przede wszystkim wydane w 1895 roku „Quo vadis”. Dzięki tej powieści Sienkiewicz uważany jest na świecie za klasyka literatury historycznej. Książkę przetłumaczono na kilkadziesiąt języków, zaś w niektórych krajach pojawiło się nawet kilka tłumaczeń tego tekstu (np. we Francji).
Dlaczego Nagroda Nobla trafiła do Sienkiewicza a nie do Orzeszkowej?
Nobel Sienkiewicza miał być podzielony na pół. Miała go otrzymać Orzeszkowa z Sienkiewiczem równocześnie. Pojawiały się nawet argumenty za tym, aby za pomocą Nagrody Nobla pomóc spopularyzować dzieła Elizy Orzeszkowej. Jury zmieniło jednak zdanie: Sienkiewicz odebrał nagrodę nie tylko Orzeszkowej, ale także innym, światowej sławy pisarzom, takim jak Lew Tołstoj, który notabene nigdy nie doczekał się Nobla.
Sienkiewicz a „Marie jego życia”
Jedną z najbardziej znanych biografii Sieniewicza jest książka napisana przez Barbarę Wachowicz „Marie jego życia”. Opisane w niej zostały wszystkie związki pisarza. Sugerując się zapisami we wspomnianej biografii – pierwsza miłość Sienkiewicza to Maria Kellerówna. Druga kobieta, którą pokochał laureat Nagrody Nobla, to z kolei Maria Szetkiewiczówna (została jego pierwszą żoną, ale bardzo szybko po ślubie zmarła). Trzecią kobietą w życiu pisarza była Maria Romanowska-Wołodkowiczowa, którą poślubił jako drugą, jednak już pół roku po ślubie został przez nią porzucony. Czwartą Marią, w której zakochał się Sienkiewicz była Maria Radziejowska, zaś piątą Maria Babska. To właśnie u boku Marii Babskiej, która została jego trzecią żoną spędził swoje najszczęśliwsze lata. Według autorki biografii Henryka Sienkiewicza ciąg nieszczęśliwych miłości autora – o których sam wspomina w listach – zakończył się ostatnim małżeństwem.
Źródło: http://szlachta.org.pl/verbum-nobile/oszyk-herb-henryka-sienkiewicza.html https://histmag.org/o-tatarskich-i-nie-tylko-korzeniach-henryka-sienkiewicza-12416 https://dzieje.pl/aktualnosci/rewolucja-1905-roku-w-krolestwie-polskim-marcowy-numer-mowia-wieki http://www.noblisci.pl/1905-henryk-sienkiewicz/ https://dziennikpolski24.pl/sienkiewicz-a-nie-orzeszkowa/ar/11544444 http://projektnoblisci.blogspot.com/2016/02/marie-jego-zycia-o-kobietach.html