Pojazdem na Księżyc – historia Mieczysława Bekkera

Mieczysław Bekker (1905-89) – polski inżynier i naukowiec zajmujący się pojazdami terenowymi. Główny konstruktor załogowego pojazdu księżycowego programu Apollo.

W Polsce niemalże zapomniany, jednak wiele światowych uniwersytetów do dzisiaj przywołuje jego imię.

Czym zasłużył sobie na m.in otrzymanie tytułu doktora honoris causa oraz umieszczenie w Alei Zasłużonych w Badaniach Kosmosu?

POCZĄTKI

Mieczysław Bekker urodził się w 1905 roku w Strzyżowie. Od dziecka interesował się matematyką. W 1924 roku, po zdaniu matury, rozpoczął studia na Wydziale Mechanicznym Politechniki Warszawskiej. Ukończył je w 1929 roku. W czasie studiów odbył staż w zakładach Renault w Paryżu. Po odbyciu dwuletniej służby wojskowej, znalazł zatrudnienie w Studium Wojskowym Politechniki Warszawskiej. Stworzył tam Laboratorium Pojazdów Specjalnych. Jest uważany za ojca terramechaniki – teorii oddziaływania koła lub gąsienicy z mało zwięzłym podłożem. W tym czasie pracował także nad pojazdami Wojska Polskiego. Był współtwórcą trzech wersji pojazdów terenowych: polski Fiat 508 „Łazik”, polski Fiat 508 i 518.

EMIGRACJA

W czasie II wojny światowej uczestniczył w kampanii wrześniowej, po czym udał się na emigrację do Francji, a następnie do Kanady. Od 1942 roku pracował w Biurze Badań Broni Pancernej. W 1956 roku wyjechał do USA, gdzie pracował w Wojskowym Laboratorium Pojazdów Terenowych. Tam został profesorem University od Michigan w Ann Arbor i dyrektorem Instytutu Badań koncernu samochodowego General Motors w Santa Barbara. Wykładał również na takich uczelniach technicznych jak: MIT (Massachusetts Institute of Technology), Michigan State University, Purdue University, Syracuse University, Renselear Polytechnic Institute oraz Illinois Institute of Technology.

WYŚCIG KOSMICZNY

Od czasu wystrzelenia w Kosmos Sputnika rozpoczął się wyścig kosmiczny między USA a Związkiem Radzieckim. Na początku lat 60. uruchomiono program Apollo, którego celem było lądowanie człowieka na Księżycu. W 1961 roku NASA ogłosiła konkurs na pojazd księżycowy,  w którym brał udział także Mieczysław Bekker wraz ze swoim zespołem. W 1969 roku ogłoszono wyniki, a zwycięzcą został Polak i jego pojazd Lunar Roving Vehicle (LRV). Maszyna została wykonana przez koncern General Motors i Boeinga.

Bekker w swoim projekcie zastosował kilka rozwiązań, które umożliwiły sprawne poruszanie się po Księżycu. Przede wszystkim w pojeździe zamontowano koła wykonane ze splecionego w siatkę materiału, do którego przymocowano metalowe blaszki. Każde z nich było napędzane osobnym silnikiem. Po ukończeniu pojazd ważył około 200 kg oraz miał 3.25 metrów długości i 1.8 metra szerokości. Mógł zabrać 500 kg ładunku i pokonać dystans 100 km.

Pierwszy raz pojazd Bekkera znalazł się na Księżycu w 1971, podczas misji Apollo 15. Polak skonstruował także inne LRV, które uczestniczyły w kolejnych dwóch misjach Apollo. Wszystkie trzy maszyny pozostały na Księżycu. Użycie tych pojazdów pozwoliło na zdobycie o 70% więcej informacji o satelicie Ziemi. W sumie Bekker skonstruował cztery LRV, aczkolwiek jeden z nich nie poleciał w kosmos, gdyż misje Apollo zostały wstrzymane.

OSIĄGNIĘCIA

Profesor Bekker zostawił po sobie liczne prace naukowe z dziedziny teorii pojazdów terenowych (m.in. Theory of Land Locomotion z 1956 czy Off-the-road locomotion z roku 1960). Za swoje dokonania przyznano mu liczne nagrody. Został doktorem honoris causa Politechniki w Monachium, a także Uniwersytetu Carleton w Ottawie oraz Uniwersytetu Bolońskiego we Włoszech.

Po przejściu na emeryturę był także doradcą amerykańskiej i kanadyjskiej armii oraz konsultantem The National Academy of Sciences. Był także autorem czternastu patentów technicznych oraz Bekker Value Meter, służącego do określania właściwości gruntu. Jego nazwisko zostało umieszczone w Alei Zasłużonych w Badaniach Kosmosu (Space Walk of Fame).

Zmarł w 1989 roku w Santa Barbara w wieku 84 lat.

      Wpis jest częścią projektu „POLONIKA – ślady Polaków za granicą”, który odkrywa miejsca na świecie, w których w szczególny sposób zaznaczyła się obecność Polaków. Źródła:

O Polaku, który wysłał samochód na Księżyc

Mieczysław Bekker. Z Konina do NASA.

Prof. Mieczysław Bekker – Polak, który wysłał samochód na Księżyc

Polski współtwórca pojazdu księżycowego