Jan Szczepanik urodził się 13 czerwca 1872 roku w Rudnikach (obecnie są to tereny Ukrainy). Był jedynym, nieślubnym dzieckiem Marianny Szczepanik, która zmarła rok po narodzinach swojego syna. Od tej pory osieroconym Janem zajmowała się jego ciotka – Salomea. Swoją edukację mały Janek rozpoczął w szkole ludowej w Krośnie a kontynuował ją w gimnazjum w Jaśle gdzie ujawnił się jego matematyczno-fizyczny talent. Tej szkoły jednak nie ukończył, ale pomimo to udało mu się zostać absolwentem krakowskiego seminarium nauczycielskiego.
PASJA
Zgodnie ze swoim wykształceniem Szczepanik był nauczycielem w kilku podkarpackich wioskach – Potok, Lubatówka i Korczyna, już wtedy interesował się wynalazkami, a nawet dokonywał pierwszych odkryć. Jego nowa pasja spowodowała, że w 1896 roku całkowicie porzucił zawód nauczyciela i powrócił do Krakowa. Tam przełomowym okazało się poznanie Ludwika Kleinberga, właściciela sklepu fotograficznego, który zgodził się finansować wdrażanie wynalazków Szczepanika.
W Krakowie nie zagościł jednak długo, już po roku wyjechał do Wiednia gdzie prowadził intensywne badania w laboratorium, w którym opracował aż 43 patenty na wynalazki tkackie. Można powiedzieć, że jego doświadczenia już wtedy były doceniane, gdyż sam Cesarz Franciszek Józef I zwolnił go, w ramach wyjątku, z służby wojskowej.
DOSKONAŁE KOLORY
Pomimo zwolnienia ze służby wojskowej, w 1900 roku Jan dostał wezwanie do wojska i wyjechał do Przemyśla, co okazało się dla niego całkiem korzystne, gdyż to właśnie tam poznał swoją przyszłą żonę, Wandę Dzikowską. W 1902 roku, świeżo upieczone małżeństwo wyjechało do Wiednia na 4 lata. Tam Jan pracował głównie nad wynalazkami z zakresu fotografii barwnej, filmu i telewizji. Obmyślił bowiem już w roku 1897, a teraz udoskonalał telektroskop, czyli aparat zdolny powielać obrazy w naturalnej barwie na odległość, dzięki elektryczności. Z technologii Szczepanika w zakresie fotografii barwnej korzystały takie firmy jak Kodak czy Agfa. Z racji tego, że jego wynalazki były bardzo drogie, przegrał jednak w tym wyścigu z znacznie tańszym i jakościowo gorszym Technicolorem.
HISZPAŃSKI ORDER
W latach 1901 – 1902, Szczepanik dokonał jednego ze swoich najważniejszych odkryć. Wynalazł wtedy kamizelkę kuloodporną, która później uratowała króla Hiszpanii Alfonsa XIII przed śmiercią w przygotowanym na niego ataku. W ramach wdzięczności, Szczepanik otrzymał od króla hiszpański order. Z protokołu sporządzonego po próbach działania kamizelki możemy się dowiedzieć, że był to „kuloodporny pancerz kształtu zwyczajnej męskiej kamizelki zapinanej z boku, w kolorze białym, o wadze 90 dag. Na kamizelce dokonano wielu prób bronią palną i białą. Potwierdziły one odporność materiału, z którego wykonana była kamizelka na strzały z rewolweru 9 mm z odległości 2 metrów oraz ciosy bronią sieczną i kolną […] przy użyciu możliwie największej siły ludzkiej i umyślnie w tym celu wyostrzonej broni”.
POWRÓT DO DOMU
Jan wraz z swoją rodziną po 4 latach powrócił do Tarnowa skąd jednak uciekli w 1914 roku z powrotem do Wiednia, z powodu wojny. Po wojnie wynalazca przebywał najczęściej w Berlinie gdzie znacznie pogorszył się jego stan zdrowia. Za sprawą jego żony, przewieziono go do Tarnowa gdzie 18 kwietnia 1926 roku zmarł z powodu raka wątroby. Jan Szczepanik pochowany jest na Starym Cmentarzu w Tarnowie, w grobowcu rodzinnym Dzikowskich.
Odszedł jako autor 96 patentów, prekursor telewizji, wynalazca barwnej fotografii i filmu, ojciec Zbigniewa Szczepanika-Dzikowskiego, znanego kinooperatora.
Źródła tekstów i obrazów:
https://tygodnik.tvp.pl/40062932/bekart-spod-moscisk-ktorego-car-mikolaj-ii-prosil-o-posluchanie
http://kwasnicki.prawo.uni.wroc.pl/pliki/Kraska%20Jan%20Szczepanik.pdf