Zwolennicy dwujęzyczności u dzieci wskazują na to, że najmłodsi chłoną wiedzę jak gąbki. Z kolei przeciwnicy często uważają naukę drugiego języka za zbyt trudną dla swoich pociech. Kiedy w rzeczywistości należy zacząć myśleć o wprowadzeniu polskiego do codziennego życia Twojego dziecka?
Znajomość ojczystego języka nie tylko umożliwi najmłodszym kontakt z rodziną w Polsce, ale także wspomoże cenną na emigracji pamięć o pochodzeniu. Najważniejszy czynnik odpowiedzialny za skuteczną naukę polskiego stanowi pozytywne nastawienie i świadomość wartości języka oraz kultury. Zawsze należy kierować się przede wszystkim potrzebami Twojego dziecka i wprowadzić dwujęzyczność, gdy będzie na to gotowe.
Według znanego specjalisty w dziedzinie lingwistyki Françoisa Grosjeana dwujęzycznością można nazwać regularne używanie dwóch języków. Zatem nie ma znaczenia, na jakim poziomie znajomości polskiego jest Twoje dziecko. Liczą się konsekwentne praktyki językowe takie jak mówienie czy słuchanie, czyli krótko mówiąc, umiejętność porozumiewania się w danym języku. Na emigracji najmłodsi doświadczają codziennego kontaktu z językiem obcym poza domem, na przykład w szkole, dzięki korelacjom z otoczeniem. Natomiast mowę polską dziecko może poznać w domu lub w kontaktach z rodziną z Polski. Umożliwia to stałą styczność z językiem i rozwój kompetencji.
Z pewnością dorośli oraz starsza młodzież uczą się bardziej świadomie, analizując każde zagadnienia. Dlatego poznają oni język poprawny ze szczególnym naciskiem na gramatykę. Natomiast prawdą jest, że młodzi pochłaniają wszelką nową wiedzę i umiejętności w sprawny i owocny sposób. Dziecko uczy się naturalnie i prawie całkowicie nieświadomie podczas codziennych czynności. W pierwszych latach życia następuje ogólny rozwój organizmu, a w tym proces przyswajania mowy języka ojczystego. Dlatego stanowi to dobry moment na wprowadzenie do Waszego życia dwujęzyczności. Zacząć można tak naprawdę zaraz po narodzinach. Należy mówić do takiego dziecka po polsku, ale ważne jest, by robić to w sposób całkiem spontaniczny i uczuciowy. Wówczas niemowlę też zacznie odbierać język polski jako naturalny.
Tutaj powinno się postawić istotne pytanie: dlaczego młodsi uczą się sprawniej niż starsi? Z czego to wynika? Z odpowiedzią przychodzi prosta biologia układu nerwowego. Mianowicie ludzki mózg składa się z ogromnej ilości komórek nerwowych, które mogą się łączyć z innymi. Za każdym razem gdy zdobywamy nową wiedzę czy umiejętności bądź coś zapamiętujemy, na ścieżce nerwowej tworzy się nowe połączenie. Nie dzieje się to jednak tak samo sprawnie przez całe życie. Główne drogi powstają w dzieciństwie, a z wiekiem przyrost połączeń znacznie spowalnia. Dlatego im jesteśmy starsi, tym musimy bardziej przyłożyć się do nauki, choć często nawet tego nie zauważamy dzięki wypracowanym przez lata odpowiednim dla nas technikom zdobywania wiedzy.
W związku z tym z pewnością można stwierdzić, że warto uczyć dzieci języka polskiego od najmłodszych lat. Wymaga to w pełni przemyślanych i konsekwentnych działań ze strony rodziców, ponieważ języka trzeba używać regularnie. W przeciwnym wypadku nawet się nie obejrzysz, a Twoja pociecha zapomni podstawowych słów, które wcześniej stosowała na co dzień. Plusem jest fakt, iż najmłodsi w praktyce mogą spędzać naprawdę dużo czasu na tak zwanym osłuchiwaniu się z polskim, ponieważ nie mają tylu obowiązków, co dorośli. Może się to odbywać podczas prostych czynności domowych, np. wspólne gotowanie po polsku, oglądanie polskich bajek, słuchanie polskiej muzyki. Nie musisz mieć żadnych obaw, gdyż dzieci dwujęzyczne są bardzo kreatywne językowo oraz potrafią łatwo i płynnie przechodzić z jednego języka na drugi. Co więcej, dzieci dwujęzyczne łatwiej przyswajają kolejne języki obce, co jest ogromnym plusem w ich przyszłości.
Bibliografia:
- François Grosjean, Życie w dwóch językach: wprowadzenie do dwujęzyczności, Cambridge, Mass: Harvard University Press, 1982
- Annick De Houwer, Le développement harmonieux ou non harmonieux du bilinguisme de l’enfant au sein de la famille, Langage & société nr 116, 29-49, 2006
- Dr hab. Krystyna Wróblewska-Pawlak, Naturalna dwujęzyczność, czyli o dwujęzycznym wychowaniu dzieci, http://jows.pl/content/naturalna-dwuj%C4%99zyczno%C5%9B%C4%87-czyli-o-dwuj%C4%99zycznym-wychowaniu-dzieci?page=show
- Dr Ewa Guz, Czy wcześniej znaczy lepiej – w jakim wieku najlepiej rozpocząć formalną naukę języka obcego?, https://ell.org.pl/czy-wczesniej-znaczy-lepiej-w-jakim-wieku-najlepiej-rozpoczac-formalna-nauke-jezyka-obcego/
- Arkadiusz Włodarczyk, Nauka języka obcego a wiek. Czy dzieci uczą się szybciej niż dorośli?, https://przelambariere.pl/nauka-jezyka-obcego-a-wiek-czy-dzieci-ucza-sie-szybciej-niz-dorosli/
- Encyklopedia PWN, Dlaczego dzieci szybciej uczą się języków?, https://encyklopedia.pwn.pl/materialy-dodatkowe/haslo/Dlaczego-dzieci-szybciej-ucza-sie-jezykow;504859.html
Przygotowała: Emiliana Pabian